Rwa barkowa

Rwa barkowa (lub rwa ramienna) manifestuje się pod postacią silnego bólu promieniującego do kończyny górnej, czego towarzyszy mrowienie, drętwienie i osłabienie siły mięśni zaopatrywanych przez nerwy, które aktualnie są uciskane. Mechanizm problemu wynika bowiem najczęściej z ucisku na nerwy rdzeniowe przez przesuwające się jądro miażdżyste (wypuklina, przepuklina). To sprawa, którą z pewnością zajmie się każdy fizjoterapeuta.

Jak dochodzi do powstania rwy barkowej?

Główną przyczyną rwy barkowej jest oczywiście dyskopatia, czyli zespół różnych dolegliwości związanych ze zjawiskiem przesuwania się jądra miażdżystego poza pierścień włóknisty. Do tego dochodzi wskutek:

• chorób zwyrodnieniowych i przewlekłych osłabiających strukturę dysków i kości, np. osteoporozy
• urazów w okolicy kręgosłupa, w przebiegu których doszło do pęknięcia pierścienia włóknistego
• braku aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia
• przewlekłego przyjmowania jednej, wymuszonej i mało ergonomicznej pozycji

Innymi możliwymi (poza dyskopatią) przyczynami rwy barkowej są:

• zespół uciskowy górnego otworu klatki piersiowej
• zaburzenia gospodarki hormonalnej, czego konsekwencją mogą być zmiany w obrębie struktury tkanki kostnej
• nerwobóle
• guzy nowotworowe lub przerzuty uciskające na nerwy rdzeniowe

W przebiegu rwy ramiennej dochodzi do uciskania nerwów rdzeniowych w odcinku szyjnym kręgosłupa. Odpowiadają one m.in. za zaopatrywanie kończyn górnych.

Objawy rwy barkowej

Głównym objawem rwy ramiennej są dolegliwości bólowe o charakterze promieniującym. Jednak przebieg promieniowania zależy w dużej mierze od nerwów, które są uciskane lub podrażniane. Przedstawiamy korzenie nerwowe wraz z możliwymi objawami, które pojawią się przy ich podrażnieniu:

• C5 – osłabienie siły mięśniowej bicepsa, możliwość niedowładu bicepsa i mięśnia naramiennego, ból promieniuje do okolicy naramiennej
• C6 – parestezje do kciuka, osłabienie siły mięsniowej bicepsa, możliwość niedowładu bicepsa, mięśnia ramienno-promieniowego lub prostowników promieniowych nadgarstka, ból promieniuje do bocznej powierzchni ramienia i przedramienia
• C7 – osłabienie siły mięśniowej i możliwość niedowładu tricepsa, parestezje do palca wskazującego i środkowego, ból promieniuje do tylnej powierzchni ramienia i przedramienia
• C8 – osłabienie siły mięśniowej tricepsa, możliwość niedowładów krótkich mięśni ręki, parestezje do palca małego, ból promieniuje do przyśrodkowej powierzchni ramienia i przedramienia

Widzimy więc jak wiele cennych informacji możemy wyciągnąć ze szczegółowo zebranego wywiadu. Nie tylko możemy z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać rwę barkową, ale i wiemy, które segmenty kręgosłupa należy mobilizować i odbarczać.

Diagnostyka rwy barkowej

Diagnostyka fizjoterapeutyczna powinna bazować na zdjęciu RTG odcinka szyjnego kręgosłupa, z którym pacjent przychodzi na wizytę. Uzupełniająco wykonuje się badanie odruchów ścięgnistych i siły mięśniowej. Przy rwie barkowej często obserwuje się dodatni objaw Bikelesa ⁽¹⁾.

Leczenie i rehabilitacja rwy barkowej

Jeśli ucisk na struktury nerwowe jest bardzo duży i wcześniej zastosowane leczenie zachowawcze nie przyniesie rezultatów, lekarz podejmuje decyzję o chirurgicznym odbarczeniu uciskanych nerwów. Operacja jest jednak ostatecznością, wcześniej zawsze warto spróbować fizjoterapii, która w większości przypadków daje zadowalające efekty.

W procesie fizjoterapeutycznym największe znaczenie mają techniki manipulacji i mobilizacji kręgów szyjnych, neuromobilizacja struktur nerwowych oraz masaże znoszące wzmożone napięcie mięśni przykurczonych i przeciążonych. Objawowo, celem zmniejszania bólu, można stosować ciepłe okłady lub prądy TENS. Zwykle wystarczy kilka wizyt, aby pacjent uwolnił się od bólu, przy czym duże postępy widać nawet po 1 wizycie terapeutycznej. Istotnym elementem jest świadomość pacjenta na temat własnego problemu. Otrzyma on od fizjoterapeuty kilka ćwiczeń, które będzie musiał robić długofalowo w domu. Zaangażowanie i regularność sprawią, że rwa barkowa nie wróci w przyszłości.

¹ Objaw Bikelesa – objaw występujący w przypadku rwy ramiennej, przejawia się on bólem przy prostowaniu zgiętego przedramienia uprzednio uniesionej i odwiedzionej kończyny górnej. Objaw opisał polski neurolog Gustaw Bikeles. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Objaw_Bikelesa