Wypuklina

Wypuklina i przepuklina to pojęcia błędnie stosowane zamiennie. Pamiętajmy, że wypuklina jest początkiem drogi jądra miażdżystego na zewnątrz dysku i może (choć nie musi) powodować pierwsze dolegliwości bólowe kręgosłupa. W jej przebiegu nie dochodzi jeszcze do przerwania ciągłości pierścienia włóknistego (struktury znajdującej się wokół jądra miażdżystego), co ma miejsce przy przepuklinie.

Jak powstaje wypuklina?

Czynniki ryzyka przyczyniające się do rozwoju wypukliny:

• podeszły wiek, co wiąże się z licznymi chorobami stawów, zmianami zwyrodnieniowymi i naturalną utratą jakości tkanek;
• nadwaga i otyłość;
• przewlekłe choroby wpływające na jakość układu kostno-stawowego, np. osteoporoza, zaburzenia hormonalne lub choroby autoimmunologiczne;
• mało aktywny, siedzący tryb życia;
• częste przyjmowanie nieergonomicznych, wymuszonych pozycji, np. podczas pracy przez komputerem lub jako kierowca ciężarówki;
• wady postawy, zwłaszcza dotyczące kręgosłupa;

Wypuklina wiąże się przede wszystkim ze współczesnym stylem życia. Głównie brakiem aktywności, małą ruchomością kręgosłupa i siedzącym trybem życia. Tym bardziej, że siedząc rzadko kiedy robimy to w poprawny sposób. Najczęściej garbimy plecy, wysuwamy barki i głowę do przodu, zamykając tym samym klatkę piersiową i zmieniając naturalne krzywizny kręgosłupa.

Jak wygląda wypuklina?

W przebiegu wypukliny pierścień włóknisty zachowuje swój kształt i swoje funkcje, nie dochodzi do przerwania jego struktur. Miejsce ma jednak pierwsza zmiana stopniowo prowadząca do rozwoju przepukliny (jeśli na tym etapie nie zostanie podjęte szybkie działanie rehabilitacyjne). Mowa o deformacji i przesunięciu jądra miażdżystego w dowolnym kierunku. Może to dawać objawy neurologiczne związane z uciskiem nerwów rdzeniowych, choć nie musi. Zwykle objawy i tak pojawiają się znacznie później niż w przypadku przepuklin, co wiąże się z zachowaniem funkcji pierścienia włóknistego.

Jeśli dojdzie już do wystąpienia objawów, są one zwykle typowo neurologiczne – promieniujący ból, uczucie pieczenia, mrowienia, parestezje w obszarze ciała zaopatrywanym przez nerw, który aktualnie jest uciskany przez jądro miażdżyste. Niektórzy pacjenci zgłaszają jednak tępy i rozlany ból który dopiero zwiastuje przyszłe problemy.

Diagnostyka wypukliny

Podczas postępowania diagnostycznego należy nie tylko ustalić problem pacjenta, ale również jego dokładną lokalizację i zaawansowanie oraz zróżnicować wypuklinę od przepukliny. Nie ma testów funkcjonalnych pozwalających na całkowitą pewność diagnostyczną, dlatego najważniejsze są badania obrazowe. Złotym standardem jest RTG kręgosłupa, jednak chcąc uwidocznić dodatkowo tkanki miękkie wokół elementów kostnych lepiej zdecydować się na tomografię komputerową.

Leczenie wypukliny

W przebiegu wypukliny nie doszło jeszcze do przerwania pierścienia włóknistego, dlatego rokowania są znacznie lepsze niż przy przepuklinie. Wystarczy postępowanie zachowawcze, zmiana błędnych nawyków i edukacja, aby zadbać o swoje zdrowie i uchronić się przed przyszłymi konsekwencjami.

Odpowiednie postępowanie przy wypuklinach prezentuje się następująco:

• dobrana przez fizjoterapeutę aktywność fizyczna – ćwiczenia powinny wzmacniać gorset mięśniowy (mięśnie CORE) i zapewniać lepszą stabilizację ciała;

Dodatkowo muszą kreować prawidłową postawę ciała i mobilizować kręgosłup we wszystkich kierunkach jego ruchomości

• odpowiednio dobrany materac do spania i poduszka, które będą pozytywnie wpływać na ustawienie kręgosłupa podczas nocnego odpoczynku;
• częste przerwy podczas pracy siedzącej aby rozciągnąć mięśnie i wykonać kilka powtórzeń ruchów kręgosłupa, obręczy barkowej i kończyn dolnych we wszystkich zakresach i w maksymalnej amplitudzie;
• kinesiotaping jako metoda uzupełniająca u osób, które mają duży problem z utrzymaniem właściwej postawy;

Osoby ze szczególnie napiętymi mięśniami powinny do regularnej aktywności włączyć także masaże tkanek głębokich wraz z opracowaniem bolesnych punktów spustowych lub akupunkturę. Najlepiej skonsultować swój przypadek z fizjoterapeutą.