Nie bez powodu wszystkim pacjentom po zabiegach artroskopowych poleca się fizjoterapię. Nie każdy pacjent zdaje sobie jednak sprawę z tego, jak ważny jest to element powrotu do zdrowia. Można wręcz powiedzieć – kluczowy. Poniżej przedstawiamy wszystkie cenne informacje dotyczące znaczenia usprawniania po artroskopii stawu oraz przybliżamy proces terapeutyczny.
Spis treści
Dlaczego należy rehabilitować staw po artroskopii?
Artroskopia to dopiero początek. Jest zabiegiem z zakresu chirurgii ortopedycznej, dzięki któremu eliminujemy negatywne przyczyny problemu i bólu. Na tym jednak koniec. Co dalej stanie się ze stawem, czy wróci do pełnej sprawności? To zależy już od świadomości i motywacji pacjenta oraz od doświadczenia fizjoterapeuty, do którego się on uda.
Choć źródła problemu już nie ma, staw jest pozostawiony sam sobie. Ma ograniczoną ruchomość, boli, siła mięśniowa spada. Powrót do codziennych czynności bez wcześniejszej rehabilitacji to najkrótsza droga do kolejnych, być może nawet poważniejszych urazów.
Jakie mogą być konsekwencje braku rehabilitacji po artroskopii?
- osłabienie siły mięśniowej uniemożliwiające wykonywanie czynności dnia codziennego lub uprawianie sportu;
- ograniczenie ruchomości w stawie, sztywność w stawie;
- ból podczas ruchów w operowanym stawie;
- trzeszczenie, przeskakiwanie, klikanie w stawie;
- tendencja do kolejnych urazów na drodze braku właściwej propriocepcji i słabych tkanek zabezpieczających staw.
Rehabilitacja po zabiegu
Rehabilitację po zabiegu dzielimy umownie na 3 fazy. Pierwsza trwa przez 3 tygodnie od zabiegu i obejmuje unikanie obciążania operowanego stawu.
Na tym etapie stosuje się:
- zimne okłady działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie;
- kinesiotaping;
- suche igłowanie świeżej blizny po zdjęciu szwów;
- elewację przeciwobrzękową.
Kolejna faza następuje po upływie tych 3 tygodni i trwa przeciętnie do końca 6 tygodnia (ramy czasowe są umowne). Dążymy do odzyskania siły mięśniowej, ruchomości w stawie tak, aby możliwe było codzienne, samodzielne funkcjonowanie. Osiąga się to dzięki mobilizacjom stawów, masażom i pracy z tkankami miękkimi. Ostatni etap trwa do końca 12. tygodnia od operacji, przygotowuje pacjenta do powrotu do uprawiania sportu.
Bezpieczny powrót do sportu wyczynowego możliwy jest dopiero po odzyskaniu pełnej sprawności stawu i kontroli mięśniowej sensomotorycznej. Kokontrakcja, której uczy się pacjent w trakcie rehabilitacji, jest bardzo ważna i polega na świadomym kontrolowaniu napięcia mięśni w sposób zabezpieczający wytworzenie stabilizacji czynnej (mięśniowej) stawu. To najlepsza ochrona przed przeciążeniem stawu na przyszłość.
Przykładowe cele osiągane w odpowiedniej kolejności podczas rehabilitacji mogą przedstawiać się tak:
- zmniejszenie bólu i stanu zapalnego
- mobilizacja blizny
- zwiększanie zakresu ruchomości w stawie i rozluźnianie przykurczów
- zwiększanie czucia głębokiego w stawie, centrowanie głowy stawowej
- wzmacnianie mięśni i stabilizacja stawu
- treningi w pełnym zakresie ruchomości z wykorzystaniem wielu płaszczyzn ruchu
- ćwiczenia z wykorzystaniem niestabilnego podłoża lub z zachwianiem równowagi (w zależności od stawu)
- treningi funkcjonalne ukierunkowane na dziedzinę sportu pacjenta
