Złamanie kości nadgarstka

Kości nadgarstka – w liczbie 8 – choć tak niewielkie i niepozorne, w dużym stopniu wpływają na mobilność dłoni i możliwość wykonywania czynności codziennych.

Szereg bliższy: kość łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata.

Szereg dalszy: kość czworoboczna większa i mniejsza, główkowata, haczykowata

Każda z tych kości może ulec złamaniu, zazwyczaj podczas upadku na wyciągniętą, asekurującą nas dłoń.

Jak dochodzi do złamania kości nadgarstka?

W przypadku nadgarstka najczęściej dochodzi do złamania kości łódeczkowatej. Nie bez powodu mówi się: „ciche złamanie”. Bardzo często nie pojawiają się w jego przebiegu żadne objawy wskazujące na złamanie kości, takie jak zaczerwienienie, silny ból lub opuchlizna. Do złamania kości łódeczkowatej może dojść podczas uprawiania intensywnych aktywności sportowych, ale i podczas upadku na dłoń.

Do grupy złamań nadgarstka lekarze zaliczają też złamanie Collesa ⁽¹⁾, czyli nasady dalszej kości promieniowej, ponieważ tworzy ona staw nadgarstkowo-promieniowy. Tutaj winowajcą jest upadek na wyciągniętą rękę, co zdarza się zwłaszcza osobom starszym i z obniżoną gęstością kości.

Kolejnym rodzajem złamania wartym wspomnienia jest złamanie typu Smitha ⁽²⁾, czyli odwrócone złamanie Collesa. Też dotyczy nasady dalszej kości promieniowej, z tą różnicą, że odłam nie przemieszcza się w stronę grzbietową, tylko dłoniową. Kontuzja stanowi konsekwencję upadku na zgięty nadgarstek albo bezpośrednio – silnego uderzenia w grzbietową stronę kości.

Objawy złamań nadgarstka – nie zawsze silny ból!

Niebezpieczne z myślą długoterminową jest złamanie kości łódeczkowatej. Silny ból, obrzęk i zaczerwienienie mogą wcale się nie pojawić! A u niektórych osób nie ma nawet dyskomfortu. Dlatego zdarza się, że złamanie pozostaje niezauważone i całkowicie ignorowane, co na dłuższą metę może doprowadzić do bolesnego zapalenia stawów. Co więcej – kość łódeczkowata jest bardzo słabo ukrwiona. Wiąże się to z jej budową – w większości pokryta jest grubą chrząstką, dzięki której możliwe jest wykonywanie minimalnych ruchów i ślizgów w stawach, które tworzy kość łódeczkowata. Niestety naczynia krwionośne nie mogą przeniknąć przez chrząstkę, co skutkuje słabym odżywieniem i ukrwieniem kości, a w związku z tym również słabymi zdolnościami regeneracyjnymi.

Pozostałe złamania objawiają się w sposób tradycyjny. Ból, zaczerwienienie, opuchlizna, czasem krwiak. Przede wszystkim jednak ograniczenie ruchów w pobliskim stawie, ponieważ każdy ruch generuje ból.

Zdiagnozuj się!

Jeśli występują objawy złamania, zwykle od razu jedziemy do szpitala lub przychodzi, żeby wykonać podstawowe badania. Takim badaniem jest RTG. Tutaj zaznaczymy, że każdy większy, niepokojący upadek na dłoń w trakcie którego usłyszeliśmy chrupnięcie czy przeszedł nas ból (nawet jeśli po chwili zniknął) może być wskazaniem do wykonania badania RTG. Jeśli nie mamy aktualnie możliwości otrzymania skierowania (które na RTG jest niezbędne!), zawsze profilaktycznie można zdecydować się na USG (prywatnie nie potrzeba do niego skierowania).

Złamana kość nadgarstka a postępowanie terapeutyczne

Tutaj nie ma złotego środka. Złamania bardzo przemieszczone, trudne, powikłane, otwarte – leczy się chirurgicznie, wykorzystując do tego różnej formy zespolenia. Złamania niepowikłane, tradycyjne – można leczyć chirurgicznie. Rokowania są gorsze, jeśli w przebiegu złamania uszkodziliśmy powierzchnię stawową stawu promieniowo-nadgarstkowego. Może to wpłynąć na upośledzenie ruchomości dłoni.

Ale, wróćmy do leczenia zachowawczego. Na 4-6 tygodni pacjentowi zakłada się unieruchomienie sprawiające, że kości znajdują się w dobrej pozycji do zrastania. W tym czasie warto wybrać się na zabiegi z użyciem pola magnetycznego – tutaj gips lub inne unieruchomienie nie są przeciwwskazaniami. Po zdjęciu unieruchomienia największe znaczenie ma fizjoterapia. Mobilizacjami stawów przywracamy właściwą ruchomość, masażami, igłowaniem i innymi technikami pracy z tkankami miękkimi przywracamy elastyczność tych tkanek i uwalniamy napięcia, a za pomocą ćwiczeń wzmacniamy mięśnie.

Jak długo boli złamany nadgarstek?

Złamania nadgarstka to specyficzna grupa urazów ortopedycznych. Dolegliwości (często niewielkie, np. delikatny ból opisywany jako „ćmienie”) mogą pojawiać się jeszcze na długo po złamaniu. Na zmianę pogody, podczas intensywniejszej aktywności, po nieprzespanej nocy. Ból nie jest jednak duży, stanowi raczej przypomnienie o dawnej kontuzji.

Przypisy

⁽¹⁾ Złamanie Collesa to typ złamania kości promieniowej w nadgarstku, które najczęściej występuje w wyniku upadku na wyprostowaną dłoń. Nazwa pochodzi od nazwiska irlandzkiego chirurga, Abrahama Collesa, który jako pierwszy opisał to złamanie w 1814 roku.

Charakterystyczne cechy złamania Collesa:

• Lokalizacja: Złamanie zazwyczaj występuje około 2,5 cm powyżej stawu nadgarstkowego.
• Kształt: Złamanie jest często przemieszczone i ma charakterystyczny kształt „odwrotnego widelca” lub „widła Collesa”. Oznacza to, że fragment kości promieniowej bliższy nadgarstkowi przemieszcza się do tyłu i ku górze.
• Objawy: Obejmują ból, obrzęk, widoczne deformacje i ograniczenie ruchomości w nadgarstku. W niektórych przypadkach może występować również drętwienie palców ze względu na ucisk na nerwy.
• Leczenie: Zależy od rodzaju i stopnia przemieszczenia kości. Może obejmować unieruchomienie w gipsie, redukcję (ustawienie kości) lub interwencję chirurgiczną. Po zdjęciu gipsu często zalecana jest fizjoterapia w celu przywrócenia pełnego zakresu ruchu i siły mięśniowej.

Złamanie Collesa jest jednym z najczęściej występujących złamań w obrębie nadgarstka i często dotyka osoby w starszym wieku, zwłaszcza kobiety z osteoporozą, choć może wystąpić u osób w każdym wieku.

⁽²⁾ Złamanie Smitha, znane również jako złamanie odwrotne Collesa, to rodzaj złamania kości promieniowej w nadgarstku. Jest to mniej powszechne niż złamanie Collesa i charakteryzuje się przemieszczeniem końca dalszego kości promieniowej w kierunku przednim (palmarnym), czyli w stronę wnętrza dłoni.

Główne cechy złamania typu Smitha to:

• Mechanizm powstawania: Złamanie typu Smitha zazwyczaj powstaje w wyniku upadku na zgiętą dłoń (palmę), w przeciwieństwie do złamania Collesa, które jest wynikiem upadku na wyprostowaną dłoń.
• Przemieszczenie kości: W złamaniu Smitha, fragment kości promieniowej bliższy nadgarstkowi przemieszcza się do przodu (ku stronie dłoniowej), co różni je od charakterystycznego przemieszczenia w tył obserwowanego w złamaniu Collesa.
• Objawy: Ból, obrzęk i widoczna deformacja w nadgarstku, trudności w ruchu, a w niektórych przypadkach także drętwienie palców z powodu ucisku na nerwy.
• Leczenie: Zależy od stopnia i rodzaju przemieszczenia kości. Może obejmować manualne ustawienie kości i unieruchomienie w gipsie, a w niektórych przypadkach interwencję chirurgiczną. Fizjoterapia po zdjęciu gipsu jest często niezbędna do odzyskania pełnej funkcjonalności nadgarstka.

Podobnie jak złamanie Collesa, złamanie Smitha jest częściej diagnozowane u osób starszych, szczególnie tych cierpiących na osteoporozę, ale może wystąpić u osób w każdym wieku.