W praktyce lekarskie i fizjoterapeutycznej można spotkać nietypową dolegliwość zwaną palcem zatrzaskującym. Najczęściej dotyczy palca serdecznego lub kciuka, choć równie dobrze może zająć każdy inny palec dłoni. O palcu zatrzaskującym mówimy wówczas, gdy pojawiają się problemy ze zgięciem i wyprostem palca, czemu towarzyszy charakterystyczny trzask. Przyjrzyjmy się temu bliżej!
Spis treści
Przyczyny dolegliwości zwanej palec zatrzaskujący
Bezpośrednią przyczyną palca zatrzaskującego jest zapalenie więzadła obrączkowego ścięgna mięśni zginaczy palców, dokładniej na wysokości stawu śródręczno-paliczkowego. Istotę schorzenia stanowi natomiast zwężenie anatomicznego kanału, w którym przebiega wspomniane więzadło. Do zwężenia może dojść poprzez pojawienie się guzka lub zgrubienia w obrębie kanału, jak również wskutek obrzęku tkanek, np. związanych ze stanem zapalnym w przebiegu chorób reumatycznych i z autoagresji czy będącego konsekwencją przeciążenia mięśni rąk.
Palec zatrzaskujący częściej pojawia się u kobiet, a czynnikami ryzyka (poza płcią) są także: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów i ciężka praca fizyczna z wykorzystaniem rąk.
Jak objawia się palec zatrzaskujący?
Objawy są bardzo charakterystyczne i zazwyczaj już po ich obserwacji można wystawić diagnozę. Najbardziej typowy jest problem ze zginaniem i prostowaniem zajętego palca, a jeśli już wykonujemy te ruchy, towarzyszy im uczucie przeskakiwania i nawet słyszalny trzask (stąd nazwa schorzenia). Pozostałe objawy:
- dolegliwości bólowe palca pojawiające się nad stawem śródręczno-paliczkowym
- opuchlizna i zaczerwienienie związane ze stanem zapalnym
- bolesność uciskowa palca
- blokowanie palca podczas wykonywania czynności dnia codziennego
- całkowite zablokowanie ruchów palca w przypadkach zaawansowanych
Dzieje się tak, ponieważ fragment ścięgna zginacza, który uległ pogrubieniu, wchodzi w konflikt z brzegiem zwężonej chorobowo pochewki, powodując zablokowanie lub bolesne przeskakiwanie podczas prób wykonania ruchu palcem.
Diagnostyka palca zatrzaskującego
Jak już wspomnieliśmy, na samym początku wystarczy rzucić okiem na rękę pacjenta i poprosić o wykonanie kilku prostych ruchów / czynności. Pojawią się objawy, które z dużym prawdopodobieństwem będą przemawiać za palcem zatrzaskującym. Aby jednak upewnić się co do swojej diagnozy warto wykonać tomografię komputerową ręki oraz USG.
Leczenie i rehabilitacja palca zatrzaskującego
Celem leczenia jest przywrócenie właściwej, gładkiej ruchomości ścięgien zginaczy przez ich pochewkę i likwidacja stanu zapalnego więzadła. Jeśli schorzenie nie jest zaawansowane, często wystarczy leczenie zachowawcze – unieruchomienie palca, aby stworzyć mu idealne warunki do regeneracji, zimne okłady, doustne przyjmowanie leków przeciwzapalnych i iniekcje przeciwzapalne przy użyciu sterydów. Dobrze sprawdzi się również fizjoterapia – techniki takie jak rozluźnianie powięziowe, terapia punktów spsutowych czy nawet kinesiotaping mogą przynieść oczekiwane rezultaty.
Zdarza się jednak, że palec zatrzaskujący wymaga operacji. Wówczas wykonuje się przecięcie patologicznie zmienionego więzadła obrączkowego ścięgna mięśni zginaczy palców, co odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Powrót do normalnej, codziennej aktywności następuje po 2-3 tygodniach od zabiegu, jednak nie należy pomijać istoty fizjoterapii pooperacyjnej. Dzięki niej problem nie powróci w przyszłości, a blizny zostaną odpowiednio zmobilizowane, przez co nie będą ograniczać ruchomości palców rąk i generować bólu w przyszłości.
Palec zatrzaskujący – dlaczego warto to leczyć?
Palec zatrzaskujący uniemożliwia wręcz wykonywanie czynności dnia codziennego. Jeśli mamy problem ze zginaniem palca serdecznego, upośledzony będzie cały odruch chwytny. W efekcie nie złapiemy w bezpieczny sposób kubka czy kierownicy samochodu. Z kolei jeśli mamy trudność z prostowaniem palca, znacznie spadnie komfort czynności takich jak ubieranie się, czesanie włosów czy zapinanie guzików bluzki. O bardziej skomplikowanych zadaniach już nie wspominając. Zawsze pierwszym etapem powinna być wizyta u lekarza lub fizjoterapeuty.
