Kolano skoczka

Kolano skoczka to dolegliwość dotycząca zwłaszcza wszystkich osób aktywnych fizycznie (zarówno uprawiających sport rekreacyjnie, jak i zawodowców), które podczas swojej aktywności wykorzystują wyskoki. Namnażająca się liczba mikrourazów więzadła rzepki prowadzi w konsekwencji do jego uszkodzenia, co powoduje ból i dyskomfort ruchowy. Omawianą dolegliwość zaliczamy do grona tendinopatii, czyli specyficznych chorób ścięgien.

Jak dochodzi do powstawania kolana skoczka?

Kolano skoczka to tendinopatia, która pojawia się najczęściej przy aktywnościach z elementem skoków i wyskoków. Na przestrzeni miesięcy, a nawet lat, w kolanie sumują się mikrourazy. Podczas lądowania po skoku miejsca ma skurcz mięśnia czworogłowego uda z jednoczesnym wydłużeniem więzadła właściwego rzepki (obciążenie ekscentryczne – na więzadło działają dwie przeciwstawne siły, często przekraczające ciężar ciała sportowca aż 10-krotnie!).

Brak możliwości regeneracji i wygojenia namnażających mikrourazów poprzez częstą aktywność sprawiają, że prędzej czy później dojdzie do wystąpienia dolegliwości w obrębie kolana. Do sportów, których zawodnicy są najbardziej narażeni na wystąpienie kolana skoczka, zaliczamy: lekkoatletykę, koszykówkę, siatkówkę, piłkę ręczną, łyżwiarstwo figurowe.

Innymi możliwymi przyczynami, choć występującymi znacznie rzadziej, mogą być nieprawidłowa biomechanika kończyny dolnej, osłabiona stabilizacja centralna lub dysbalans mięśniowy.

Objawy kolana skoczka

Główbym objawem jest ból, który nasila się podczas treningu i szczególnie intensywnie występuje w momencie lądowania po skoku lub w trakcie obciążania kolana. Ból nasila też schodzenie ze schodów i prostowanie kolana, zwłaszcza z oporem. Jednocześnie pacjent może odczuwać „niepewność” kolana, – opisywane jest to jako słabe, nie do końca stabilne kolano, bez jednoczesnej rzeczywistej niestabilności. Jeśli na tym etapie kolano skoczka zostanie zbagatelizowane, z całą pewnością pojawi się silniejszy ból, zaczerwienienie i obrzęk kolana, jako przejaw toczącego się stanu zapalnego.

Ostatecznie może dojść do powiększenia więzadła i zaniku mięśnia czworogłowego uda. To ostatni etap, którego rehabilitacja trwa bardzo długo. Dlatego najlepiej zadbać o zdrowie kolan najwcześniej, jak to możliwe.

Pamiętajmy – oprócz leczenia kluczowe jest zapobieganie, odpowiedni czas rekonwalescencji po wzmożonym wysiłku, odpowiednie obuwie amortyzujące skoki i wstrząsy, kontrola ustawienia kończyn dolnych. Ostatni element profilaktyki warto omówić z fizjoterapeutą prowadzącym treningi medyczne.

Leczenie i fizjoterapia kolana skoczka

Na samym początku należy ograniczyć aktywności fizyczne, które przyczyniły się do rozwoju kolana skoczka. Tkanki muszą mieć wystarczającą ilość czasu do regeneracji, w tym czasie nie może dochodzić do powstawania kolejnych mikrourazów. Warto na tym etapie postępowania przykładać do stawów kolanowych zimne okłady w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych i stanu zapalnego, jeśli występuje. Jeśli kontuzja wygląda poważnie lub pojawia się podejrzenie innych uszkodzeń należy wykonać USG lub rezonans magnetyczny.

I etap

Przez pierwsze tygodnie fizjoterapeuta skupi się na przywróceniu równowagi mięśniowej, regeneracji uszkodzonych tkanek oraz właściwym torze ruchu. Zalecenia:

• stretching mięśni uda, co zmniejszy napięcie więzadła rzepki
• masaże tkanek głębokich, terapia punktów spustowych, masaże funkcyjne, suche igłowanie, kinesiotaping – ukierunkowane na rozluźnianie mięśnia czworogłowego uda i mięśnia dwugłowego uda
• ćwiczenia koordynacyjne i równoważne kształtujące propriocepcję i czucie głębokie w stawie kolanowym
• delikatna mobilizacja stawu kolanowego w pełnym zakresie jego ruchomości, np. jazda na rowerku stacjonarnym
• ćwiczenia wzmacniające gorset mięśniowy i mięśnie CORE

II etap

Drugi etap przygotowuje pacjenta do powrotu do swojej dziedziny sportowej. Nie może temu towarzyszyć ból lub dyskomfort. Zalecenia obejmują głównie ćwiczenia wzmacniające, stabilizacyjne i w dalszym ciągu – rozciągające. Należy poinformować pacjenta, że stretching powinien towarzyszyć mu w każdym treningu.

III etap

Podczas treningów personalnych włącza się elementy ruchu zbliżone do tych, które mają miejsce podczas uprawiania danej dyscypliny sportu. Choć pacjent wraca do codziennych treningów, musi zostać dokładnie wyedukowany w tym zakresie. Zalecenia do domu:

• dokładna rozgrzewka przed treningami
• stopniowe zwiększanie intensywności treningów, dopiero wtedy, gdy ciało jest na to gotowe
• zakładanie bardzo wygodnego i amortyzującego obuwia
• wykonywanie ćwiczeń wzmacniających i rozciągających zaleconych przez fizjoterapeutę
• zakładanie podczas treningu opaski na więzadło rzepki, jeśli u danego pacjenta przynosi to ulgę

Przy stosowaniu się do zaleceń uraz nie powinien wrócić w przyszłości.