Dyskopatia odcinka szyjnego to problem, z którym współcześnie zmaga się wiele osób w coraz młodszym wieku. O dyskopatii mówimy wówczas, gdy dojdzie do przerwania ciągłości pierścienia włóknistego i tym samym wysunięcia jądra miażdżystego na zewnątrz. Typowe są objawy neurologiczne, takie jak drętwienie, mrowienie, osłabienie siły mięśniowej, ale również bóle kręgosłupa i różnej intensywności.
Spis treści
Przyczyny dyskopatii odcinka szyjnego
Na początku przybliżmy nieco anatomię kręgosłupa. Każdy wie, że składa się on z kolejnych kręgów, czyli spłaszczonych, okrągłych elementów kostnych. W odcinku szyjnym mamy 7 kręgów. Pomiędzy kręgami znajdują się natomiast tzw. dyski, czyli krążki międzykręgowe. Zapewniają one ruchomość w kręgosłupie i amortyzują wstrząsy. Każdy krążek międzykręgowy zbudowany jest z silnego, wytrzymałego na obciążenia pierścienia włóknistego oraz z galaretowatego jądra miażdżystego znajdującego się centralnie w pierścieniu włóknistym.
Jeśli kręgosłup szyjny poddawany jest stałej, długo działającej sile (np. zgięciowej, co ma miejsce podczas siedzącego trybu życia i pracy przed komputerem przy mało ergonomicznym stanowisku pracy), obciążenie występuje głównie po stronie brzusznej pierścieni włóknistych. Strona grzbietowa doświadcza kumulujących się mikrourazów, a w konsekwencji tego – pękania włókien. Jądro miażdżyste wysuwa się poza pierścień włóknisty, uciskając okoliczne struktury, najczęściej nerwowe.
Czynnikami ryzyka dyskopatii odcinka szyjnego o największym znaczeniu klinicznym są:
- brak ruchu
- zmiany zwyrodnieniowe i choroby kostno-stawowe
- wady postawy
- błędna budowa kręgosłupa i uwarunkowania genetyczne
- dysbalans mięśniowy, częste przeciążenia jednej partii mięśniowej i unikanie angażowania mięśni antagonistycznych
- stres
- złe warunki podczas snu, np. zbyt wysoka poduszka
Możemy więc śmiało zauważyć, że w dużej mierze do problemów z kręgosłupem przyczynia się współczesny styl życia.
Objawy dyskopatii szyjnej
Ból w przebiegu dyskopatii szyjnej może mieć charakter ostry lub przewlekły. W pierwszym przypadku pacjenci zgłaszają kłucie, pieczenie i promieniujący, silny ból. Z kolei dolegliwości przewlekłe to takie, które trwają na przestrzeni miesięcy i lat (epizody zaostrzeń i remisji) i które pacjenci opisują jako rozlane, tępe.
Wysunięte jądro miażdżyste uciska na struktury nerwowe wychodzące z odcinka szyjnego kręgosłupa. Zaopatrują one głównie kończyny górne, dlatego typowymi objawami neurologicznymi będą tutaj parestezje, mrowienie, drętwienie, osłabienie czucia i siły mięśniowej w obrębie kończyn górnych. Ze względu na lokalizację dyskopatii szyjnej do obrazu klinicznego dołączyć mogą objawy takie jak omdlenia, zawroty głowy, bóle głowy, nudności oraz bóle karku i całej górnej części pleców.
Diagnostyka dyskopatii szyjnej
Po wykonaniu badania neurologicznego pacjenta kieruje się na MR lub RTG kręgosłupa szyjnego. Przy niepokojących objawach neurologicznych uzupełniająco można wykonać badanie EMG, czyli elektromiografię.
Leczenie i fizjoterapia dyskopatii odcinka szyjnego
Początkowo pacjenci najczęściej sięgają po rozwiązania nie wymagające większego zaangażowania, takie jak leki i maści przeciwbólowe, ciepłe okłady czy odpoczynek. Są one pomocne, ale tylko chwilowo. Minimalizują objawy, lecz nigdy przyczyny. Dlatego najlepiej udać się do fizjoterapeuty – praca nad dyskopatią wymaga zaangażowania chorego i dużej wiedzy specjalisty, jednak na przestrzeni tygodni i miesięcy wspólnej pracy nierzadko widać zadowalające dla obu stron efekty.
Fizjoterapia składa się z części praktycznej i edukacyjnej. Pacjent musi zostać przeszkolony z zasad ergonomicznej pracy, właściwego wykonywania czynności dnia codziennego czy nawet zalecanej wysokości poduszki do snu. Następnie przystępuje się do pracy manualnej. Jej celem jest wyrobienie nawyku prawidłowej postawy, mobilizacja stawów kręgosłupa w kierunku ewentualnych zablokowań, likwidacja punktów spustowych i bolesnych napięć tkankowych oraz przede wszystkim – ćwiczenia. Choć skupiamy się głównie na ćwiczeniach mięśni odcinka szyjnego i grzbietu, do planu fizjoterapeutycznego należy włączyć ćwiczenia stabilizacji i mięśni CORE.
Odpowiednio prowadzona fizjoterapia przy samodzielnej pracy pacjenta pozwala uniknąć operacji i zmniejsza lub nawet całkowicie eliminuje dolegliwości bólowe.
