Pęknięcie i uszkodzenie łąkotek to częsta przypadłość w dzisiejszych czasach. Tym bardziej mając na uwadze fakt, że staw kolanowy jest największym i jednocześnie najbardziej złożonym stawem w ciele człowieka. W stawie kolanowym wyróżniamy dwie łąkotki – boczną i przyśrodkową. Obie mogą doświadczyć stanu patologicznego, zarówno w związku z mechanizmem urazowym, jak i w przebiegu przewlekłych chorób stawów czy z autoagresji.
Spis treści
Pęknięcie i uszkodzenie łąkotek – czym jest?
Łąkotki mogą zostać uszkodzone lub rozdarte podczas czynności, które wywierają nacisk lub obracają staw kolanowy. Są to więc przede wszystkim skoki z wysokości, szybkie i nagłe zmiany kierunku biegu, rotacje wykonane w stawie kolanowym, a nawet bezpośrednie uderzenia w kolano. U osób młodych wytrzymałość łąkotek jest bardzo duża, dlatego w tej grupie wiekowej musi zadziałać bardzo intensywna siła. Jednym ze sportów, w których często dochodzi do uszkodzenia łąkotek, jest piłka nożna. U osób starszych elastyczność i wytrzymałość łąkotek maleje, co wiązać się może z naturalnym spadkiem produkcji włókien kolagenowych i zmniejszeniem zawartości wody w organizmie.
Podsumujmy – najczęściej do uszkodzenia łąkotek dochodzi podczas gwałtownego wyrostu kolana połączonego z rotacją lub wręcz przeprostem. U osób starszych i ze zmianami zwyrodnieniowymi do pęknięcia łąkotki może dojść nawet podczas kucania.
Więcej o urazach kolana możesz przeczytać w artykule pt: „Kolano skoczka”
Objawy uszkodzenia łąkotek
Podczas ostrego uszkodzenia łąkotek usłyszymy charakterystyczny trzask podczas obciążania nogi. Pojawi się silny ból i częściowe zablokowanie ruchów w kolanie. Podczas prób prostowania nogi może występować „klikanie” w stawie. Charakterystyczne są również: tkliwość i bolesność uciskowa wzdłuż szczeliny stawu kolanowego oraz różnego stopnia zasinienie kolana. Pęknięcia i różnego rodzaju uszkodzenia łąkotek często towarzyszą skręceniom i zwichnięciom stawu kolanowego. W tych sytuacjach pojawi się dodatkowo obraz kliniczny typowy dla poszczegónych urazów, np. uczucie niestabilności w kolanie lub niemożność wykonania jakichkolwiek ruchów z powodu silnego, przeszywającego bólu.
Diagnostyka uszkodzeń łąkotek
W gabinecie fizjoterapeutycznym kondycję łąkotek można ocenić za pomocą testu Apley’a lub McMurraya. Pojawiające się dolegliwości bólowe czy trzaski z dużym prawdopodobieństwem wskazują na problemy z łąkotkami. Złotym standardem w diagnostyce uszkodzeń łąkotek wciąż pozostają jednak badania obrazowe. Można wykonać RTG kolana, które uwidoczni staw kolanowy, elementy kostne i łąkotki. Jeśli jednak chcemy poznać także kondycję więzadeł i ścięgien rekomenduje się rezonans magnetyczny kolana lub USG.
Chirurgicze leczenie uszkodzeń łąkotek
Artroskopia polega na wykonaniu niewielkiego nacięcia w kolanie, przez które wprowadza się następnie cienki i giętki aparat zakończony kamerą. Przez tak wykonanie nacięcie wprowadzić można też narzędzia chirurgiczne, za pomocą których usuwa się odpryśnięte lub uszkodzone elementy łąkotki, ewentualnie wykonuje czynności naprawcze. W zależności od wskazań i preferencji lekarza szwy mogą zostać założone od wewnątrz stawu bez konieczności wykonania dodatkowych dostępów operacyjnych lub technikami mieszanymi np. out-side-in lub in-side-out.
Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej lub przyśrodkowej, w trakcie którego dochodzi do oderwania przyczepu kostnego łąkotki lub więzadła rogu tylnego od kości piszczelowej, zawsze leczy się chirurgicznie.
Dodatkowo można zastosować np. iniekcje komórkami macierzystymi lub wprowadzić egzogenną skrzeplinę w okolicę uszkodzenia. Są to biologiczne metody wspomagające leczenie, całkowicie bezpieczne i naturalne. Cieszą się dużą kompatybilnością z tkankami ludzkiego organizmu, a więc i wysoką skutecznością. Są jednak drogie.
Uszkodzenia łąkotek a fizjoterapia
Bez względu na to czy uszkodzenie łąkotek wymagało operacji czy też nie, wyłącznie fizjoterapia pozwoli wrócić pacjentowi do pełnej sprawności. Skuteczna fizjoterapia prowadząca w ciągu 3 do 6 miesięcy do ustąpienia dolegliwości jest wskazaniem do kontynuowania leczenia nieoperacyjnego. Często staw kolanowy umieszcza się w pierwszych tygodniach w szynie CPM, a gdy tkanki się zagoją, wprowadza się terapię manualną, masaże, zabiegi fizykalne i ćwiczenia. Wszystkie metody dobierane są do rodzaju i rozległości uszkodzenia.
