Dyskopatia LS to patologiczny proces dotyczący odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, odnsozący się do zmian zwyrodnieniowych krążka międzykręgowego, w przebiegu których następuje stopniowe niszczenie pierścienia włóknistego i przesuwanie się jądra miażdżystego poza jego obrąb. Dochodzi do ucisku na struktury nerwowe i naczyniowe, co generuje różnego rodzaju objawy, także silny ból. Uważa się, że dyskopatia lędźwiowo-krzyżowa jest jednym z głównych problemów cywilizacyjnych XXI wieku.
Spis treści
Jak powstaje dyskopatia LS?
Dyskopatia to pojęcie odnoszące się do wysuwania się jądra miażdżystego z otaczającego je pierścienia włóknistego (tak zbudowany jest każdy krążek międzykręgowy, zwany potocznie dyskiem). Pierścień włóknisty ulega uszkodzeniu (pęknięciu i przerwaniu) z powodu utraty sprężystości. W dyskopatii lędźwiowej najczęściej urazowość dotyczy krążka pomiędzy L4-L5. Problem dotyczy coraz młodszych grup wiekowych i w dużym stopniu wynika ze współczesnego stylu życia. Do wystąpienia dyskopatii LS przyczyniają się:
- długotrwałe siedzenie, często w nieergonomicznej pozycji (np. przy biurku czy za kierownicą pojazdu)
- ekspozycja na wibracje i wstrząsy
- otyłość, zbyt duża masa ciała
- brak aktywności fizycznej lub wręcz przeciwnie – wykonywanie ćwiczeń siłowych i innych drogą błędnej techniki
- nikotynizm
- przewlekły stres w życiu codziennym
Na występowanie dyskopatii wpływ ma też rosnąca częstotliwość zachorowań na choroby takie jak zwyrodnienia, reumatyzm czy inne z autoagresji.
Objawy dyskopatii LS
Dyskopatia prowadzi do rozciągania się więzadła podłużnego tylnego, generując silne dolegliwości bólowe w danym obszarze. Długotrwały ucisk na korzenie nerwowe powoduje zmiany w mikrokrążeniu nerwu wywołując następczą reakcję zapalną, obrzęk i zanik włókien. Im dłużej bagatelizujemy swój problem, tym większe ryzyko, że konsekwencje będą miały charakter trwały. Typowymi objawami miejscowymi (poza bólem) są przykurcze mięśni okolicy lędźwiowej oraz tkliwość wyrostków kolczystych. W przebiegu dyskopatii LS często obserwuje się znaną wielu pacjentom rwę kulszową, czyli promieniujący przez pośladek i kończynę dolną ból związany z drażnieniem lub uciskiem na nerw kulszowy.
W zespole korzeniowym pojawiają się dodatkowo ubytkowe objawy neurologiczne: osłabienie, a niekiedy brak odruchów, parestezje, niedowłady oraz zaburzenia czucia. Jeśli na drodze dyskopatii dojdzie do zespołu ogona końskiego, dodatkowo wystąpią dysfunkcje zwieraczy, porażenie pęcherza i odbytnicy oraz zaburzenia czucia w okolicy krocza. Zespół ogona końskiego jest wskazaniem do operacji.
Jak zdiagnozować dyskopatię LS?
Objawy pacjenta można wprawdzie wywołać różnego rodzaju testami, ocenia się je też za pomocą badania neurologicznego (np. badanie czucia, badanie odruchów ścięgnistych). Aby postawić rozpoznanie dyskopatii LS konieczne jest jednak wykonanie RTG kręgosłupa lędźwiowego.
Leczenie i rehabilitacja dyskopatii LS
W postępowaniu zachowawczym ważna jest redukcja masy ciała, prawidłowa technika wykonywanych ćwiczeń, zachowanie ergonomii w miejscu pracy oraz fizjoterapia. Pacjentom zaleca się unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów przy zgięciu kręgosłupa, co może doprowadzić do znacznego zaostrzenia objawów.
Rehabilitacja obejmuje natomiast przede wszystkim terapię manualną i ćwiczenia. Dąży się do likwidacji wzmożonych napięć okolicy lędźwiowej oraz w innych miejscach na ciele, przywracając równowagę w aparacie ruchu. W tym celu wykorzystuje się różne metody: igłoterapię, terapię punktów spustowych, masaż tkanek głębokich, masaż poprzeczny lub funkcyjny, klawiterapię, bańki chińskie. Po opracowaniu tkanek miękkich można zadbać o ruchomość stawową, zwykle drogą mobilizacji i manipulacji. Sprawdzają się też ćwiczenia metodą McKenzie, muszą być jednak dobrane indywidualnie – każda dyskopatia może mieć inny charakter, wymaga więc innego podejścia.
Operacja w trybie pilnym jest wskazana w przypadkach, gdy objawy neurologiczne szybko postępują, towarzyszą im zaburzenia czucia i siły mięśniowej oraz osłabienie odruchów ścięgnistych, a także zaburzenie funkcji zwieraczy.
